Informacje medyczne

  • Apteka
  • Poradnik medyczny
    • Włosy, skóra, paznokcie
    • Układ nerwowy
    • Hormony
    • Układ krążenia
    • Układ oddechowy
    • Mięśnie
    • Układ pokarmowy
    • Choroby zakaźne
    • Krew
    • Układ moczowo-płciowy
    • Układ kostno-stawowy
    • Inne
      • Alergia
      • Leki
      • Minerały
      • Odporność
      • Pozostałe
      • Recenzje
      • Używki
      • Witaminy
      • Wywiady
      • „Encyklopedia zdrowia dla całej rodziny”
      • Alergia i soczewki kontaktowe
      • Alergia na leki
      • Alergia na leki
      • Algi morskie
      • Antybiotyki
      • Antyoksydanty i wolne rodniki
      • Apteczka na ferie zimowe
      • Apteczka na lato
      • Astma i alergia - dr Allen J. Dozor i Kate Kelly
      • Bezpieczne dawki alkoholu
      • Bio-CLA z zieloną herbatą - PYTANIA I ODPOWIEDZI
      • Choroby serca - Rob Myers
      • Chrom
      • Cukrzyca - Paul Heltzel
      • Czarna jagoda
      • Dieta alergika
      • Drink standardowy
      • Działania niepożądane leków przeciwastmatycznych
      • Dzienne zapotrzebowanie na wapń i witaminę D3
      • Fisiodiur - PYTANIA I ODPOWIEDZI
      • Fluor
      • Herbata – zdrowy napój i nie tylko
      • Herbata to zdrowy napój
      • Homeopatia
      • Jak nie utyć w czasie zimy
      • Jak rozstać się z nałogiem palenia
      • Jesień z aloesem
      • Korzyści zdrowotne po rzuceniu palenia
      • Kwas acetylosalicylowy
      • Kwas foliowy
      • Leki a karmienie piersią
      • Leki mogące przyczyniać się do otyłości
      • Leki ograniczające zdolność do prowadzenia samochodu
      • Leki w okresie ciąży
      • Magnez
      • Maliny
      • Migrena - Joan Raymond
      • Niebezpieczne morskie jeżowce!
      • Nietrzeźwość
      • Nutridrink - pytania i odpowiedzi
      • O alergii na leki - z Panem prof. Krzysztofem Buczyłko
      • O alergii pokarmowej - z Panem prof. Krzysztofem Buczyłko
      • O alkoholizmie - rozmowa z Panem drem Markiem Staniaszkiem
      • Objawy odstawienia nikotyny
      • Pierwsza pomoc - Angina
      • Pierwsza pomoc - Ukąszenie żmii
      • Pierwsza pomoc - Zatrucie pokarmowe
      • Pierwsza pomoc - Fotoalergia
      • Pierwsza pomoc - Grzybica
      • Pierwsza pomoc - Kleszcze
      • Pierwsza pomoc - Niewydolność żylna
      • Pierwsza pomoc - Odwodnienie
      • Pierwsza pomoc - Oparzenie słoneczne
      • Pierwsza pomoc - Opryszczka
      • Pierwsza pomoc -Użądlenie przez osy, pszczoły i szerszenie
      • Plastry Vita-slim - PYTANIA I ODPOWIEDZI
      • Potas
      • Program rehabilitacji dla pacjenta z chorobą Alzheimera I lub II faza choroby
      • Przesilenie wiosenne
      • Rak jelita grubego- Mark Bennett Pochapin
      • Test oceny motywacji do zaprzestania palenia tytoniu
      • Testy do wykrywania narkotyków
      • Urlop w tropikach
      • Wapń i mocne kości
      • Wątroba, drogi żółciowe i trzustka - Heinrich Liehr
      • Wielka Księga Aloesu
      • Wiosna i witaminy
      • Wzmacnianie odporności
      • Zalety żeń-szenia
      • Zapalenie stawów - John Marcus Thompson
      • ZAPROSZENIE NA PRELEKCJĘ O MIAŻDŻYCY
      • Zatrucia grzybami
      • Żelazo
  • Profilaktyka zdrowia
  • Zdrowie dziecka
  • Kultura i Sport
  • NFZ - godziny przyjęć

Opieka zdrowotna

Rehabilitacja

Dermatologia

e-Rejestracja

Informacja dla pacjentów i lekarzy

Informacje medyczne

Programy profilaktyczne

POZ PLUS

Czego szukasz?


Alergia na leki

Współczesna medycyna, dzięki szybkiemu postępowi naukowemu, dysponuje tysiącami leków skutecznych w różnych chorobach. Niektóre z nich możemy kupić w pobliskiej aptece, sklepie, kiosku czy na stacji benzynowej bez recepty. Inne są szeroko stosowane przez samych lekarzy. Przy tak łatwym dostępie do leków, wraz z częstością stosowania danego leku wzrasta możliwość wywołania u chorego reakcji uczuleniowej na lek. Teoretycznie niemal każdy lek może wywołać reakcję alergiczną zwłaszcza, że wiele a nich ulega przemianom w naszym ustroju dając nowe związki chemiczne.
     
      Nadwrażliwość na leki jest zjawiskiem złożonym i zmiennym, ponieważ tylko w części są to typowe reakcje alergiczne przebiegające z udziałem układu odpornościowego. W pozostałych przypadkach są to reakcje przebiegające bez udziału tego układu lub spowodowane defektem albo niedoborem jakiegoś enzymu. Ocenia się, że nadwrażliwość na leki stanowi około 25 procent wszystkich powikłań polekowych. Trzeba też pamiętać, że wiele leków może wywoływać podobne odczyny polekowe. Z drugiej zaś strony jeden lek może dawać różne objawy nadwrażliwości.
     Do leków, które najczęściej uczulają należą preparaty białkowe np. surowice odpornościowe, hormony i antybiotyki. Antybiotyk - penicylina podawana w zastrzykach może być przyczyną groźnych dla życia objawów alergicznych. Z tego też powodu stosowana jest obecnie sporadycznie. Działanie uczulające mogą dawać również leki o prostej budowie chemicznej np. sulfonamidy, salicylany, związki jodu, leki przeciwbólowe oraz te, które stosowane są na skórę w postaci maści lub kremów. Należy pamiętać, że uczulenie mogą również wywołać składniki pomocnicze zawarte w tabletce lub maści np. konserwant czy barwnik. Wystąpienie objawów alergii nie zależy od drogi podania leku, ale po podaniu pozajelitowym reakcje są bardziej burzliwe. Osoby z chorobami alergicznymi są bardziej podatne na uczulenie na leki.
     
      Reakcje polekowe mogą wywoływać różnorodne objawy chorobowe, jednak najczęstszym objawem uczulenia na lek są zmiany skórne:
     
     - Pokrzywka - cechują ją swędzące bąble oraz obrzęki naczynioruchowe. Jeśli obrzęk ten obejmuje twarz, to powoduje zniekształcenie jej zarysów, a jeśli drogi oddechowe, to może prowadzić do duszności. Bąble utrzymują się kilka-kilkanaście godzin, jednocześnie mogą pojawiać się nowe. Pokrzywkę mogą wywołać np. aspiryna, ampicylina.
     
     - Wysypki plamisto-grudkowe - są bardzo częstym, obok pokrzywki, odczynem skórnym polekowym. Pojawiają się zwykle po kilku dniach stosowania leku. Klasycznym przykładem jest wysypka po ampicylinie lub sulfonamidach.
     
     - Rumień wielopostaciowy - zdarza dość często. Wykwitami są dobrze odgraniczone rumienie o różnych kształtach, które obejmują głównie kończyny górne i dolne, rzadziej tułów. Mogą utrzymywać się na skórze do kilku tygodni. Pojawia się po penicylinach lub sulfonamidach.
     
     - Wyprysk kontaktowy - charakteryzuje się obecnością grudek, pęcherzyków i rumienia. Rozwija się najczęściej pod wpływem kontaktu skóry z lekiem uczulającym.
     
     - Wyprysk podudzi - rozwija się u osób starszych lub z żylakami kończyn dolnych. Często towarzyszą im owrzodzenia podudzi. Wyprysk ten utrzymuje się przez wiele lat, a lekami uczulającymi są często środki stosowane do leczenia zmian żylakowych lub owrzodzeń np.: neomycyna, balsam peruwiański, olejki eteryczne, propolis, rywanol, lanolina, anestezyna, detreomycyna.
     
     - Wyprysk układowy - przybiera dwie formy. Może obejmować wyłącznie stopy i ręce, na których pojawiają się liczne pęcherzyki lub obejmuje okolicę pośladków, gdzie rozwija się stan zapalny skóry.
     Innymi objawami uczuleń na leki są:
     
     - napad astmy oskrzelowej – najczęściej wywoływany jest przez leki przeciwzapalne zwłaszcza aspirynę.
     
     - alergiczny nieżyt nosa bardzo często współistnieje z astmą oskrzelową.
     
     - zapalenie spojówek objawiające się ich przekrwieniem i obrzękiem. Na szczęście dolegliwości te nie stanowią zagrożenia dla oczu. Wywołane są często przez leki okulistyczne w kroplach: antybiotyki (neomycyna, gentamycyna), leki przeciwjaskrowe (beta-blokery), a także ich konserwanty.
     
      Czasem na skutek alergii polekowej dochodzi do zmian w morfologii krwi. Anemia polekowa może być wywołana m.in. przez duże dawki penicyliny, alfametyldopę, chinidynę i cefalosporyny. Spadek liczby płytek krwi może być następstwem stosowania np. sulfonamidów, chininy, chinidyny, heparyny, soli złota, paracetamolu i propylotiouracylu - leku przeciwtarczycowego. Do obniżenia liczby białych krwinek może prowadzić podawanie fenotiazyny, sulfonamidów, piramidonu, tiouracylu i niektórych leków przeciwdrgawkowych.
     
      Do reakcji ogólnoustrojowych zalicza się wstrząs i gorączkę polekową.
     Wstrząs albo zapaść jest rzadkim, ale bardzo niebezpiecznym odczynem polekowym. Główną przyczyną wstrząsu są iniekcje leków, a objawy mogą wystąpić już w trakcie zastrzyku. W Polsce wstrząsy występowały przede wszytkim po iniekcjach penicyliny, ale zdarzały się także po rentgenowskich środkach cieniujących, pyralginie, pabialginie i dekstranie.
     Gorączka polekowa występuje po upływie około 7 dni od podania leku. Może jej towarzyszyć powiększenie węzłów chłonnych, bóle stawów i wysypka na skórze. Leki które mogą ją wywołać to: antybiotyki, leki przeciwzapalne i przeciwbólowe, karbamazepina, barbiturany, propranolol, tiouracyl, allopurinol.
      Warto wspomnieć, że niektóre leki (np. tetracykliny, sulfonamidy, tiazydy, dziurawiec) mogą również uczulać skórę na światło słoneczne, co powoduje powstawanie silnie przebarwionych plam lub wysypki na skórze wystawionej na działanie słońca.
     
      Stosując leki, które mogą uczulać, lekarz zawsze musi zapytać chorego czy dany lek już przyjmował i czy nie jest nań uczulony tzn. czy po jego zażyciu wystąpiły niepokojące objawy. Jeśli nie ma pewności, że chory nie jest uczulony na lek np. penicylinę, to należy wykonać najpierw próbę uczuleniową. Inną bezpieczniejszą możliwością jest zalecenie pacjentowi leku z innej alternatywnej grupy terapeutycznej. Istotne jest zbieranie informacji w kartach chorobowych o ewentualnych odczynach polekowych tak, aby zminimalizować w przyszłości ryzyko niekorzystnej reakcji organizmu na lek.
     
      Leczenie odczynów polekowych jest uzależnione od objawów, które wystąpiły u chorego. Najważniejsze jest natychmiastowe odstawienie nietolerowanego leku i podanie środków odczulających. Najczęściej są to leki przeciwhistaminowe, ale czasem trzeba podać silniej działające glikokortykosterydy. We wstrząsie trzeba natychmiast wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe. Jeśli choroba podstawowa wymaga dalszego leczenia, to lekarz zaleca inny alternatywny preparat.
     Najlepszą metodą ograniczania liczby odczynów polekowych byłoby utrudnienie dostępu do preparatów mniej bezpiecznych. Jest to niestety niemożliwe, dlatego każdy z nas powinien zawsze zastanowić się przed zastosowaniem kolejnego leku, zwłaszcza samodzielnym, czy jest on konieczny.
     
     Pamiętaj, że:
     1. Doustne podawanie leków jest bezpieczniejsze od podawania dożylnego lub domięśniowego albo od smarowania lekiem skóry.
     2. Jednorazowe podanie leku jest lepiej tolerowane niż dłuższa terapia.
     3. Jeśli leczenie ma trwać jakiś czas, to bezpieczniejsza jest terapia ciągła danym lekiem niż przerywana.
     4. dzieci i osoby starsze są znacznie mniej narażone na odczyny polekowe, niż ludzie w średnim wieku.
     5. Mężczyźni rzadziej uczulają się na leki niż kobiety.
     6. Osoby zdrowe są mniej narażone na odczyny polekowe niż osoby: ciężko chore, wymagające leczenia wieloma lekami, z upośledzoną czynnością wątroby lub nerek albo alkoholicy.
     7. Czasem uczula nie lek, ale jego pochodna powstała w organizmie lub substancja obojętna dodana do danej postaci leku.
     Jeśli po przyjęciu dawki leku obserwujesz u siebie niepokojące objawy, to jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem i nie zażywaj kolejnej porcji leku.


lek. med. Ewa Pakuła - "Dbam o zdrowie" - czerwiec 2003 #13537#