Standard organizacyjny teleporady w POZ Medycyna Grabieniec

Czego szukasz?

SPIROMETRIA

Spirometria dosłownie oznacza pomiar oddychania.
      Jest to bardzo ważne badanie w diagnostyce przewlekłych chorób układu oddechowego, szczególnie często wykorzystywane przy rozpoznawaniu astmy oskrzelowej czy przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (tzw. POChP).
     
      W badaniu tym mierzy się składowe objętości i pojemności powietrza zawartego w płucach oraz szybkości przepływu powietrza przez drogi oddechowe (tchawicę, oskrzela, oskrzeliki) podczas wdechu i wydechu.
     Spośród wielu możliwych do zmierzenia i wyliczenia parametrów, w codziennej praktyce najważniejsze są trzy: pojemność życiowa (VC), natężona objętość wydechowa pierwszosekundowa (FEV1) oraz ich wzajemny stosunek procentowy (FEV1/VC). Czasem przydatny jest czwarty parametr – natężona pojemność życiowa (FVC). Na podstawie tych wskaźników można różnicować trzy podstawowe typy zaburzeń występujących w chorobach układu oddechowego. Są to:
     - typ obturacyjny – prowadzą do niego choroby powodujące uogólnione zwężenie oskrzeli lub upośledzenie sprężystości płuc – np. astma lub POChP
     - typ restrykcyjny – najczęściej spowodowany chorobami śródmiąższowymi płuc – np. zwłóknienie
     - typ mieszany – bardzo rzadki
     Oprócz rozpoznania i określenia rodzaju zaburzeń wentylacji (patrz wyżej wymienione), badanie spirometryczne pozwala również na:
     - ilościową ocenę stopnia upośledzenia czynności układu oddechowego
     - określenie szybkości postępu choroby (głównie astmy i POChP)
     - ocenę odpowiedzi na zastosowane leczenie.
     W diagnostyce różnicowej astmy oskrzelowej i POChP istotne znaczenie ma tzw. próba rozkurczowa czyli test odwracalności obturacji. Wykonuje się wtedy dwa badania spirometryczne – pierwsze wyjściowe i następne w 15 minut po inhalacji leku rozszerzając
     ego oskrzela.
     
      Na wynik badania spirometrycznego, również u osób zdrowych, rzutuje wiele czynników, na które w większości nie mamy wpływu. Są to np.: płeć, wiek, masa ciała, wzrost, rasa, uwarunkowania techniczne sprzętu, temperatura i wilgotność powietrza, pyły i inne zanieczyszczenia przemysłowe, palenie tytoniu, niektóre z przyjmowanych leków. Większość z nich uwzględniana jest automatycznie podczas kalibracji i przygotowania do wykonania spirometrii. Istnieją jednak czynniki warunkujące dobrą współpracę podczas badania, które zależą od nas i o których należy pamiętać :
     - prawidłowa pozycja ciała (zwykle siedząca, wyprostowana)
     - prawidłowa pozycja głowy (zbytnie przygięcie lub odgięcie może zmieniać niektóre wyniki)
     - wysiłek wydechowy badanego (zarówno wdech jak i wydech powinien być maksymalny, wydech powinien trwać co najmniej 6 sekund)
     - konieczność niepalenia tytoniu przez co najmniej godzinę przed badaniem
     - zgłoszenie przyjmowanych leków – szczególnie stosowanych w chorobach układu oddechowego lub sercowo-naczyniowego – niektóre z nich być może powinny być odstawione lub zamienione na inne po konsultacji z lekarzem przed badaniem)
     - konieczność szczelnego objęcia ustami ustnika, wyjęcie ewentualnych niestabilnych protez zębowych, nie zasłanianie językiem światła ustnika, skrzydełka nosa powinny być zaciśnięte
     Należy bowiem pamiętać, że o wartości diagnostycznej badania spirometrycznego (a co za tym idzie, o prawidłowym ewentualnym leczeniu) decyduje właściwe przygotowanie się do niego pacjenta, a także prawidłowy sposób wykonania badania i jego oceny.
     
     Jak najlepiej możesz przygotować się do badania spirometrycznego?
     1. na kilka godzin przed spirometrią nie jedz obfitego posiłku, gdyż „przejedzenie” utrudnia właściwe oddychanie,
     2. na kilka godzin przed spirometrią nie pij kawy, herbaty i napojów typu cola, gdyż zawierają kofeinę i inne substancje działające na oskrzela,
     3. na 1-2 godziny przed spirometrią nie pal papierosów, gdyż składniki dymu tytoniowego działają niekorzystnie na drogi oddechowe,
     4. ubierz się w ubranie nie krępujące ruchów, aby móc właściwie oddychać podczas badania,
     5. po konsultacji z lekarzem, powstrzymaj się od zażywania leków wpływających na układ oddechowy przed badaniem spirometrycznym przez okres czasu, jaki jest podany poniżej:
     
     - Krótkodziałające beta2-mimetyki (Berotec, Salbutamol, Ventolin) – 8 godzin
     
     - Bromowodorek ipratropium (Atrovent) – 8 godzin
     
     - Krótkodziałające preparaty teofiliny (czopki) – 12 godzin
     
     - Preparaty teofiliny o przedłużonym działaniu (Euphyllin CR retard, Theophyllinum, Theophyllinum prolongatum, Theoplus, Theospirex retard) – 24 godziny
     
     - Długodziałające beta2-mimetyki (Foradil, Oxis, Serevent, Zafiron)- 24 godziny
     
     - Preparaty teofiliny typu „long” (Euphyllin long)- 48 godzin.
     
     Przeczytaj również: POCHP - przewlekła obturacyjna choroba płuc
     
     Zapraszamy na bezpłatne badanie spirometryczne w dn. 19.09.2005 r. (pon.)
     
     Opracowane na podstawie: „Ćwiczenia ze spirometrii” W. Lubański, T. Targowski
     „Służba zdrowia” nr 46-47, 8-12 czerwca 2000, art. ”Rola badania spirometrycznego w rozpoznawaniu i leczeniu POChP” P. Śliwiński, J. Zieliński.

lek. med. Agnieszka Grabarczyk #11973#