Wirusem opryszczki najczęściej zarażamy się w dzieciństwie drogą kropelkową (podobnie do grypy) lub przez bezpośredni kontakt z zakażonymi osobami czy przedmiotami. Wówczas choroba może mieć ciężki przebieg. Okres wylęgania trwa około 7 dni, po których u dziecka rozwija się opryszczkowe zapalenie jamy ustnej, rzadziej opryszczkowe zapalenie sromu i pochwy, zapalenie spojówek i rogówki lub uogólnione zakażenie.
Wirusem opryszczki zwyczajnej zakażona jest większość ludzi i zakażenie utrzymuje się przez całe życie w formie utajonej, ponieważ wirus wędruje do zwojów nerwowych i tam pozostaje w stanie utajonym na zawsze, nie dając wtedy żadnych dolegliwości. Uaktywnia się, gdy spada odporność organizmu np. podczas przeziębienia lub innej choroby, pod wpływem gorączki, silnego nasłonecznienia, zziębnięcia ciała, w czasie miesiączki, w stanach zmęczenia, silnych przeżyć lub stresów lub gdy dochodzi do uszkodzenia nabłonka warg. Nawroty opryszczki mają różną częstotliwość. U jednych pojawia się 1-2 w roku lub rzadziej, u innych nawet co miesiąc lub częściej. Uaktywniony wirus powraca wzdłuż nerwu do komórek nabłonka wargi. Zaczyna się okres zwiastunów opryszczki pod postacią pieczenia, swędzenia i kłucia w miejscu, w którym pojawi się później opryszczka. Zwiastuny trwają krótko od kilku do 24 godzin. Tymczasem w komórkach nabłonka wirus się namnaża powodując pojawienie się pęcherzyka wypełnionego płynem surowiczym. Niekiedy pęcherzyków może być kilka. Są one bolesne i mogą się rozprzestrzeniać. Następnie pęcherzyk pęka i tworzy się ranka. W tym okresie jest największe ryzyko zarażenia, bo w uwolnionym płynie surowiczym znajduje się dużo cząstek wirusa. Ostatnim etapem jest gojenie, kiedy to nadżerka zaczyna wysychać i tworzy się strup. Strupa nie wolno zdrapywać, ponieważ powoduje to bolesne krwawienie, jak również możliwość zakażenia bakteryjnego, które przedłuża gojenie i może być przyczyną blizny. Wirusa można przenieść przez dotyk na inne części ciała. Przeniesienie wirusa do oka grozi zapaleniem rogówki. Następstwem tego jest jej zmętnienie i trwałe uszkodzenie wzroku. Dlatego pamiętajmy, aby pęcherzyków nie dotykać palcami i unikać bliskich kontaktów z innymi osobami. Pojedynczy nawrót opryszczki trwa kilka dni. U niektórych osób opryszczka nawraca w tym samym miejscu.
Leczenie opryszczki polega na stosowaniu leku przeciwwirusowego miejscowo w kremie (acyklowir, pencyklowir, tromantadyna, idoksurydyna). Podstawowym lekiem jest acyklowir. Jest on bezpieczny, jednak trzeba stosować go często. Największą skuteczność można uzyskać używając go zaraz po zauważeniu pierwszych objawów zwiastunowych. Można wtedy powstrzymać powstanie pęcherzyka. Ale jeśli użyjemy kremu wtedy, gdy pęcherzyk już jest to można przyspieszyć gojenie opryszki. Jeśli opryszczka jest nawrotowa lub towarzyszy jej ciężki stan ogólny to lek przeciwwirusowy podawany jest doustnie bądź pozajelitowo.
Pamiętajmy, że skuteczne leczenie opryszczki to wyścig z czasem.
lek. med. Ewa Pakuła -"Bez Recepty" - luty 2003 #12270#