Toksoplazmoza jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaka Toxoplasma gondii. Zarażenia Toxoplasma gondii są przewlekłe i dość pospolite, ale najczęściej przebiegają bezobjawowo lub skąpoobjawowo.
Sposoby zarażania:
- przez pożywienie,wodę i ręce zanieczyszczone pasożytem (najczęściej z ziemi),
- spożywanie surowego mięsa (wieprzowina,drób) zawierającego cysty pasożyta,
- przenikanie pasożyta od matki do płodu (toksoplazmoza wrodzona),
- przypadkowy kontakt (przetoczenie krwi, transplantacja narządów, zarażenie laboratoryjne).
Wyróżniamy toksoplazmozę nabytą i wrodzoną.
Toksoplazmoza nabyta:najczęściej występuje bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Może przybierać postać węzłową z powiększeniem węzłów chłonnych nazywaną inaczej jakoimfadenopatia. W przebiegu toksoplazmozy węzłowej powiększyć się może jeden węzeł chłonny, kilka lub wszystkie węzły chłonne. Towarzyszyć temu może stan podgorączkowy, bóle mięśniowe i osłabienie.
Inna postać to toksoplazmoza oczna, która najczęściej stanowi zejście toksoplazmozy wrodzonej i daje w rezultacie przewlekłe zapalenia naczyniówki i siatkówki.
Toksoplazmoza wrodzona: do zakażenia płodu dochodzi w trakcie czynnej infekcji pasożytniczej u matki. Kobiety, które przed ciążą przebyły zakażenie Toxplasmą najczęściej nie przekazują pasożyta dziecku. Możliwość zakażenia płodu wzrasta z czasem ciąży, zależy od przepuszczalności łożyska, zjadliwości pasożyta, stanu odporności matki i płodu. W zależności od okresu ciąży, w którym doszło do zarażenia pasożytem toksoplazmoza może różnie przebiegać. W I trymestrze ciąży rzadko dochodzi do przenikania pasożyta przez łożysko,ale jeśli to nastąpi to powikłania są najgroźniejsze (obumarcie płodu,poronienie). W II i III trymestrze ciąży zaraża się ponad połowa płodów i zmiany chorobowe dotyczą najczęściej ośrodkowego układu nerwowego (wodogłowie, zwapnienia śródczaszkowe, padaczka,niedorozwój umysłowy i psychomotoryczny, rozległe uszkodzenie gałki ocznej).
Rozpoznanie toksoplazmozy nie jest łatwe. Wykonuje się badania serologiczne określające poziom przeciwciał w klasie IgG i IgM. Powszechne występowanie dodatnich odczynów serologicznych utrudnia rozpoznanie. Fałszywie dodatnie wyniki zależą głównie od współistniejących chorób np.reumatoidalne zapalenie stawów kręgosłupa lub od obecności przeciwciał matczynych.
Zapobieganie toksoplazmozie
W ramach prowadzonej edukacji zdrowotnej ludzie powinni być informowani o zasadach zapobiegania chorobie, są one następujące:
-właściciele kotów powinni dbać o to by przebywały one wewnątrz mieszkań
-pojemniki z kocimi odchodami powinny być codziennie czyszczone, a czynności te należy wykonywać w rękawiczkach
- kobiety ciężarne w ogóle nie powinny mieć kontaktu z kocimi odchodami
- koty powinny otrzymywać tylko gotowane mięso lub suchą karmę
- powinno się ograniczyć polowanie kota na dzikie zwierzęta
- piaskownice i miejsca zabaw dzieci powinny być bezwzględnie chronione od zanieczyszczeń kocimi odchodami
- należy unikać spożywania surowego mięsa i mleka
- myć warzywa dokładnie przed spożyciem.
Źródło: "Zarys kliniki chorób zakaźnych" pod redakcją J.Januszkiewicza
lek. med. Joanna Kubiak-Zaklicka - lekarz chorób dziecięcych #12357#